Stanisław Riess de Riesenhorst, znany także pod pseudonimami „Ryś” oraz „Budowniczy”, był postacią o znaczącym wkładzie w historię Wojska Polskiego. Urodził się 17 września 1887 roku w Bochni, małym, lecz historycznie ważnym mieście.
Jego życie zakończyło się tragicznie 1 sierpnia 1944 roku w stolicy, Warszawie. W tym czasie pełnił funkcję podpułkownika kawalerii, służąc z oddaniem w szeregach wojska. Jego kariera była naznaczona nie tylko wojskowym rygorem, ale również osobistą determinacją i chęcią służby dla kraju.
Życiorys
Jego życiorys jest pełen znaczących wydarzeń, jako że był synem Aloisa, oficera cesarskiej i królewskiej armii, oraz Anny z Pytlewiczów (1855–1945). W jego rodzinie można znaleźć także braci: Henryka, który odniósł sukces jako inżynier drogownictwa, oraz Witolda, znawcy języków słowiańskich. Warto zaznaczyć, że porucznik adiutant sztabowy 6 pułku ułanów, Witold Riess de Riesenhorst (ur. 18 lipca 1893 roku), stracił życie bohatersko 29 marca 1920 roku, walcząc w rejonie rzeki Słucz. W momencie śmierci pełnił funkcję szefa sztabu IV Brygady Jazdy, za co pośmiertnie 9 listopada 1920 roku został awansowany na rotmistrza. Działania te zostały formalnie zatwierdzone 25 listopada 1920 roku, przyznając mu stopień rotmistrza od 1 kwietnia 1920 roku w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej.
Stanisław, podobnie jak jego ojciec, podjął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii. Po upadku monarchii Austro-Węgier, przyjęto go do Wojska Polskiego, gdzie został przydzielony do 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie. Wiódł dowództwo nad tym pułkiem trzykrotnie (w latach 1921, 1921–1922 i w 1923). 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku, zajmując 71. lokatę w korpusie oficerów jazdy, który w 1924 roku zmienił nazwę na korpus oficerów kawalerii. Po tym okresie, Stanisław dowodził 23 pułkiem Ułanów Grodzieńskich z siedzibą we Wilnie.
W czerwcu 1923 roku został przeniesiony do Rezerwy Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Z dniem 31 stycznia 1924 roku, z powodu „trwałej niezdolności do służby wojskowej stwierdzonej na podstawie superrewizji”, został przesunięty w stan spoczynku. Po zakończeniu służby mieszkał w Tarnowie, przy ul. Żabińskiej 7. Otrzymał wyróżnienia, w tym Krzyż Walecznych dwukrotnie, a w 1934 roku znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III oraz był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I z przeznaczeniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie.
Po wybuchu II wojny światowej podjął działania w konspiracji. W czasie niemieckiej okupacji pełnił rolę oficera Oddziału II Komendy Głównej Armii Krajowej, a także był oficerem sztabu w Komendzie Okręgu Warszawa Armii Krajowej. 1 sierpnia 1944 roku, z chwilą rozpoczęcia powstania warszawskiego, płk. dypl. Antoni Chruściel ps. „Monter” wyznaczył go na komendanta placu Okręgu Warszawa AK. Niestety, zginął tego samego dnia, w rejonie ulicy Świętokrzyskiej i Zielnej, gdy udał się w celu objęcia nowego stanowiska. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wilanowskim.
Przypisy
- Miejsca walk i pamięci V Rejonu 'Gątyń' - Piaseczno. [dostęp 14.05.2008 r.]
- Przemarsz przez piekło – reportaż z innej przestrzeni
- Księga losów polskich. Powstanie Warszawskie
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 336, 848.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 895.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 1413.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 645, 676.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 8 z 30 stycznia 1924 roku, s. 44.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 43 z 29 czerwca 1923 roku, s. 433.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 47 z 8 grudnia 1920 roku, s. 1322.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 45 z 24 listopada 1920 roku, s. 1226.
- Lista strat 1934, s. 737.
- Lista starszeństwa 1922, s. 155.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zygmunt Bierowski | Karol Piotrowicz | Stanisław Pachuta | Józef Wójcik (wojskowy) | Józef Daniec | Michał Benesch | Marian Krudowski | Kazimierz Siemieński | Władysław Leśniak (podpułkownik) | Jerzy Kopeczny | Adam Katra | Leopoldyna Stawecka | Kazimierz Hozer | Karol Battaglia (pułkownik) | Władysław Ryszanek | Stanisław Rydarowski | Karol Jahoda de Lubomir | Zygmunt Krudowski | Karol Matzenauer | Feliks JędrychowskiOceń: Stanisław Riess de Riesenhorst