Marian Krudowski

---

Życiorys

Marian Krudowski był synem Jana, technika drogowego, oraz Marii z Brzózków, i dorastał w wielodzietnej rodzinie. W 1912 roku ukończył gimnazjum w Bochni, a następnie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Już w tym okresie przystąpił do Związku Strzeleckiego, a po wybuchu I wojny światowej, 17 stycznia 1915 roku, wstąpił do Legionu Puławskiego, z którym przeszedł wszystkie etapy jego działań wojennych. Dnia 16 września 1915 roku, rozpoczął służbę jako młodszy oficer w Brygadzie Strzelców Polskich i objął stanowisko zastępcy szkoły podoficerskiej w 1. pułku strzelców Dywizji Strzelców Polskich.

4 czerwca 1917 roku Krudowski objął dowództwo kompanii sztabowej w Dywizji Strzelców Polskich, a następnie pełnił funkcję inspektora tej dywizji. W ramach polskich formacji wojskowych, które działały z armią rosyjską, awansował do stopnia porucznika. Za odwagę okazana w służbie w Legionie Puławskim został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, co zostało potwierdzone przez dekret Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L. 12661.VM z dnia 10 maja 1922 roku, opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 17 z 22 czerwca 1922 roku.

Po powrocie do centralnej Polski, od września 1918 roku, Krudowski zajął się organizacją żandarmerii w Zagłębiu Dąbrowskim. W okresie od listopada 1918 do maja 1919 roku pełnił funkcję komendanta Placu w Kielcach. W maju 1919 roku przeniesiono go do 11. pułku piechoty, w którego szeregach walczył do lipca 1920 roku. Z powodu choroby, musiał przejść do batalionu zapasowego tego pułku. 18 sierpnia 1920 roku objął stanowisko referenta ewakuacyjnego w Wydziale I Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”, ale 24 sierpnia, na własną prośbę, został przydzielony do baonu zapasowego 11 pułku piechoty w Sosnowcu.

Na podstawie dekretu L. 2265, wydanego 19 sierpnia 1920 roku przez Naczelnego Wodza, marszałka Józefa Piłsudskiego, został zatwierdzony w stopniu kapitana w piechocie z datą 1 kwietnia 1920 roku (jako oficer z byłych Korpusów Wschodnich). 14 listopada 1920 roku присоединился do baonu zapasowego 2 pułku piechoty Legionów jako zastępca dowódcy batalionu. Od 1 grudnia 1920 roku był zastępcą kierownika Centrum Wyszkolenia Piechoty i brał udział w przygotowaniach do III powstania śląskiego. Później, jako oficer sztabowy, był do dyspozycji 7 Dywizji Piechoty.

Na dzień 1 czerwca 1921 roku, jako kapitan 11 pułku piechoty, Krudowski pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kielce”. Dekretem Naczelnika Państwa z 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora, uzyskując 289. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W 1922 roku pełnił, jako nadetatowy oficer 11 pułku piechoty, służbę w dowództwie 28 Dywizji Piechoty oraz został odkomenderowany na kurs szyfrowy w Oddziale II Sztabu Generalnego. 20 sierpnia 1922 roku przydzielono go na stanowisko referenta w Oddziale III Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie.

W roku 1923 Krudowski był już związany z 72 pułkiem piechoty w Radomiu, zajmując 271. lokatę wśród majorów korpusu piechoty. We wrześniu 1924 roku przeszedł do 21 pułku piechoty z Warszawy, gdzie objął dowództwo I batalionu. Batalion ten prowadził również przez kolejne lata. 3 sierpnia 1925 roku major Marian Krudowski został przeniesiony (na mocy rozporządzenia O.V.L. 24481.E.1925) z 21 pułku piechoty na IV. 3-miesięczny kurs doszkolenia dla oficerów sztabowych piechoty w Grupie.

Na mocy rozporządzenia Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego z 3 maja 1926 roku, Krudowski został awansowany do stopnia podpułkownika, otrzymując 25. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W czasie przewrotu majowego opowiedział się po stronie marszałka Piłsudskiego. Po udziale w ćwiczeniu aplikacyjnym w 8 Dywizji Piechoty, w marcu 1927 roku, był oceniony przez inspektora armii – gen. dyw. Wacława Farę – jako oficer o wybitnych zdolnościach taktycznych i dowódczych.

Na mocy decyzji Ministra Spraw Wojskowych z 5 maja 1927 roku, podpułkownik Marian Krudowski został przeniesiony z 21 pułku piechoty do 57 pułku piechoty z Poznania, obejmując stanowisko zastępcy dowódcy pułku. W tym czasie zajmował 20. lokatę wśród podpułkowników piechoty. W listopadzie 1929 roku, podlegał pozytywnej ocenie gen. dyw. Józefa Rybaka jako bardzo dobry i inteligentny żołnierz. W czerwcu 1930 roku ogłoszono jego przeniesienie z 57 pułku do 10 pułku piechoty z Łowicza, na dowódcę pułku, co objął z dniem 11 czerwca 1930 roku.

W II połowie 1930 roku, jako dowódca 10 pułku piechoty, zajmował 85. lokatę łączną wśród podpułkowników piechoty i 14. lokatę w starszeństwie. 19 października 1931 roku, na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych, był przydzielony na 2-tygodniowy kurs informacyjno-gazowy w Szkole Gazowej. W roku 1932, nadal jako dowódca 10 pułku piechoty, zajmował 8. lokatę wśród pułkowników korpusu piechoty. W roku tym ppłk Marian Krudowski został odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 21 grudnia 1932 roku, Krudowski został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Ostatnie dni spędził na stanowisku dowódcy 10 pułku piechoty, aż do kampanii wrześniowej 1939 roku. W lipcu 1933 roku zajmował 132. lokatę wśród pułkowników piechoty, a w czerwcu 1935 roku 111. lokatę wśród pułkowników korpusu piechoty. W listopadzie 1936 roku otrzymał za zasługi w służbie wojskowej Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. W 1936 roku, na podstawie opinii gen. bryg. Tadeusza Kutrzeby, został oceniony jako „bardzo dobry dowódca pułku piechoty w polu”. W kolejnych latach (1937-1938) pułkownik Krudowski był pozytywnie oceniany przez gen. bryg. Antoniego Szyllinga, który uznawał go za oficera predysponowanego do roli dowódcy piechoty dywizyjnej.

Na dzień 23 marca 1939 roku, Krudowski wciąż zajmował 2. lokatę wśród pułkowników piechoty w swoim starszeństwie. Po ogłoszeniu mobilizacji powszechnej, miał objąć stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej rezerwowej 44 Dywizji Piechoty, jednak ostatecznie tego nie uczynił, a swoją kampanię wrześniową przeszedł jako dowódca 10 pułku piechoty, biorąc udział w bitwie nad Bzurą. Po rozbiciu pułku, wpadł w ręce niemieckie, jednak został uwolniony 6 kwietnia 1945 roku przez wojska brytyjskie. Po wojnie przebywał we Francji oraz Wielkiej Brytanii, a latem 1947 roku wrócił do Polski, osiedlając się we Włocławku. Pracował w Automobilklubie Polskim, skąd został zwolniony w wyniku represji. Następnie przez dłuższy czas pozostawał bez pracy, a potem podjął zatrudnienie w „Bacutilu” w Świdnicy.

Pułkownik Marian Krudowski zdobył duże uznanie w 10 pułku piechoty oraz wśród społeczeństwa łowickiego. Zmarł niespodziewanie we Wrocławiu 4 sierpnia 1953 roku, a jego ostatnim miejscem spoczynku stał się grób rodziny Bukowieckich na Cmentarzu Katedralnym w Łowiczu (sektor 2 grób 3994).

Rodzina

Wśród ośmiorga rodzeństwa Mariana Krudowskiego, dwóch jego braci, Jan oraz Stefan Marceli, zostało tragicznie zamordowanych w Katyniu, a Józef zginął w Auschwitz.

W 1915 roku zawarł związek małżeński z Janiną Zofią z Brzósków (1896–1955), która była krewną księdza Stanisława Brzóski. Wspólnie doczekali się dwojga dzieci: córki Ireny, po mężu Kryczyńskiej (1916–1997), oraz syna Andrzeja (1927–1990).

Warto również wspomnieć, że w Wojsku Polskim służbę pełnił jego brat, ppłk piech. Zygmunt Krudowski (1894–1939), który był zastępcą oraz dowódcą 1 pułku strzelców podhalańskich.

Awanse

Marian Krudowski, jako żołnierz, przeszedł przez kilka istotnych awansów w trakcie swojej kariery wojskowej, które miały miejsce w różnych datach, każda z nich stanowiła ważny krok w jego rozwoju zawodowym.

• kapitan – zatwierdzenie tego stopnia miało miejsce 1 kwietnia 1920 r.,
• major – awans na ten stopień został zweryfikowany 3 maja 1922 r., ze starszeństwem datowanym na 1 czerwca 1919 r. i z 289. lokatą,
• podpułkownik – uzyskany ze starszeństwem 1 lipca 1925 r. i 25. lokatą,
• pułkownik – z datą starszeństwa 1 stycznia 1933 r. i 2. lokatą.

Ordery i odznaczenia

Marian Krudowski został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, świadczącymi o jego odwadze oraz zasługach.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5311,
• Krzyż Niepodległości (15 czerwca 1932),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936),
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”).

---

Oceń: Marian Krudowski

---