Władysław Gargul

---

Życiorys

Władysław Gargul był osobą o ciekawym i bogatym życiorysie. Urodził się jako syn Józefa, który przybył do Bochni z regionu Śląska Cieszyńskiego, oraz Antoniny z Krzemieńskich. Jego podróż zawodowa rozpoczęła się w 1897 roku, kiedy to, mając zaledwie 14 lat, rozpoczął praktykę w zakładzie fotograficznym Juliusza Miena, ucznia Walerego Rzewuskiego w Krakowie, zdobywając uprawnienia zawodowe.

W około 1903 roku Gargul podjął się kierowania filią zakładu fotograficznego Józefa Zacharskiego w Bochni, a wkrótce stał się jej wspólnikiem. Niebawem otworzył własny zakład fotograficzny i atelier w kamienicy przy Rynku, gdzie znajdował się pod numerem 350. W około 1906 roku zainaugurował filię w Zakopanem, stając się jednym z pierwszych fotografów dokumentujących Tatry, a około 1912 roku otworzył oddział w Brzesku oraz prowadzoną prawdopodobnie od 1914 roku filię w Wieliczce.

Władysław Gargul był pionierem w produkcji fotograficznych kart pocztowych. Umożliwiło mu to otwarcie w Bochni Pierwszego Krajowego Zakładu do Produkcji Kart Pocztowych Bromosrebrnych. Za swoje innowacje, w tym przyrząd do szybkie reprodukcji kart pocztowych, został uhonorowany na Słowiańskiej Wystawie Fotograficznej w Wieliczce w 1903 roku, zdobywając drugi złoty oraz drugi srebrny medal.

Przed wybuchem I wojny światowej swoimi działaniami dotarł także do Wiednia, gdzie starał się o uznanie artystycznego charakteru zawodu fotografa. 20 lipca 1910 roku uzyskał zatwierdzenie planu regulacji statusu tej profesji. Około 1912 roku wyróżniono go honorowym tytułem „c. k. nadwornego fotografa”. Niestety, w 1914 roku został powołany do armii austriackiej, a samodzielne prowadzenie zakładu zlecił swojej żonie, Janinie, którą poznał jako uczennicę w swoim atelier.

W roku 1918 Władysław przeniósł się do Wieliczki, pozostawiając żonę w Bochni, gdzie zarządzała zakładem. Na nowym miejscu skoncentrował się na obsłudze turystów odwiedzających kopalnię soli, uzyskując zgodę na prowadzenie takiej działalności od Zarządu Salin. Zyskał popularność jako fotograf dokumentujący zabytki Wieliczki oraz wnętrza kopalni.

Aby uprościć swoją pracę, skonstruował przyrząd do automatycznego tworzenia masowych odbitek, zdolny do wyprodukowania ponad 1000 sztuk w ciągu godziny. Pierwsze znane odbitki wykonane tym urządzeniem pochodzą z 1919 roku. Władysław opatentował swój wynalazek, a w 1925 roku zaprezentował go w Stanach Zjednoczonych, co przyciągnęło uwagę firmy Eastman Kodak, która zdecydowała się na zakup patentu. Współczesne wynalazki Gargula obejmowały również elektryczny aparat do wysuszania klisz, elektryczną płuczkarkę do odbitek oraz elektryczny bęben do suszenia odbitek.

W 1926 roku znów zaangażował się w obronę zawodu fotografa, gdy Ministerstwo Przemysłu i Handlu miało plany zlikwidowania go jako rzemiosła. W latach 1933 – 1940 pełnił funkcję prezesa Cechu Fotografików w Krakowie. Nawet w czasie II wojny światowej kontynuował swoją działalność zawodową. Obchodził jubileusz 50-lecia pracy artystycznej w 1946 roku, co połączono z nadaniem mu tytułu Członka Honorowego Cechu Fotografików w Krakowie (26 czerwca 1946 roku). Zmarł 24 sierpnia 1946 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu w Wieliczce. Po nim prowadzenie zakładu przejęła druga żona, Zofia.

Prace Władysława Gargula zyskały uznanie i znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie, a także w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce oraz w Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni.

---

Oceń: Władysław Gargul

---