Osias Hofstatter, znany również jako אוזיאש הופשטטר, urodził się 28 grudnia 1905 roku w Bochni, a zmarł 12 czerwca 1994 roku w Ramat Gan, w Izraelu. Był to izraelski artysta malarz o polskich korzeniach.
Charakterystyka twórczości Hofstattera jest niezwykle interesująca, ponieważ jego dzieła są często klasyfikowane jako bliskie ekspresjonizmowi. Oprócz tego, wiele z jego obrazów ma na celu upamiętnienie ofiar Holokaustu, co nadaje im głębszy wymiar emocjonalny oraz historyczny.
W twórczości tego artysty zazwyczaj dominują warstwy farby, które zostały zdrapane, przez co możemy dostrzec zniekształcone i umęczone postacie. Te wizualne elementy zazwyczaj przyjmują czarno-rdzawą kolorystykę, pełną odcieni brązu, co nadaje jego obrazom charakterystyczny, dramatyczny wyraz.
Życiorys
Ozjasz Hofsztatter, znany później jako Osias, przyszedł na świat w Bochni, mieście, które wtedy znajdowało się pod kontrolą Austro-Węgier. Jego rodzicami byli Ben Syjon, drobny kupiec, oraz Lapardel, gospodyni domowa z rodziny Biglajzen. Ozjasz miał rodzeństwo, brata i siostrę. W momencie wybuchu I wojny światowej w 1914 roku, teren, na którym mieszkała jego rodzina, został zajęty przez wojska rosyjskie. W obliczu niebezpieczeństwa, Hofsztatterowie podjęli decyzję o ucieczce najpierw do Wiednia, a następnie do Scheveningen w Holandii.
Ich wędrówka nie zakończyła się jednak na tym. W latach 1919-1920 Ozjasz uczęszczał do Królewskiego Gimnazjum we Frankfurcie. W kolejnych latach, od 1921 do 1938, rodzina osiedliła się w Wiedniu, gdzie Ozjasz podjął pracę jako handlowiec. Jednakże w 1938 roku, w wyniku Anschlussu, sytuacja rodziny znacznie się pogorszyła. Zostali aresztowani, dzieci zdołały uciec, natomiast rodzice zostali deportowani do Łodzi w Polsce. Po zajęciu Polski przez hitlerowskie Niemcy, rodzice Ozjasza zostali umieszczeni w obozach, takich jak Dachau i Buchenwald, a kontakt z nimi został zerwany.
W listopadzie 1938 roku, Ozjasz poślubił Annę Schebestową w Brukseli. Z powodu problemów finansowych, para była zmuszona do przeniesienia się do belgijskiego obozu przejściowego w Marneffe, zorganizowanego przez lokalny żydowski komitet pomocy uchodźcom. Po niemieckim zajęciu Belgii w maju 1940 roku, parę rozdzielono. Ozjasz został internowany w obozie Saint-Cyprien, a jego żona przeniesiona do innego obozu koncentracyjnego, gdzie pracowała jako krawcowa. W tym czasie brat i siostra Ozjasza znaleźli schronienie w Szwajcarii, a on sam w obozie Gurs regularnie otrzymywał od siostry farby oraz pieniądze, które wykorzystywał do tworzenia rysunków przedstawiających codzienne życie oraz portretów współwięźniów.
Subtelnie, przez działania rodzeństwa, Ozjasz zyskał wolność i ukrył się blisko granicy szwajcarskiej. Niestety, w sierpniu 1942 roku, podczas próby nielegalnego przekroczenia granicy, wpadł w ręce szwajcarskiej straży granicznej i został deportowany do obozów pracy, takich jak Eigel, Wald oraz Birmensdorf. W 1943 roku, dzięki rysunkom, które przesyłał do „Komitetu Służby Jednolitej” w Genewie, Hofstatter odzyskał wolność oraz mógł rozpocząć naukę w szkole artystycznej w Zurychu.
Po zakończeniu wojny w 1946 roku, Hofstatter uzyskał wizę do Wiednia, gdzie połączył się z żoną Anną i podjął studia na Akademii Sztuk Stosowanych. Dwa lata później małżeństwo przeniosło się do Otwocka w Polsce, gdzie Ozjasz pracował jako grafik oraz współpracował z czasopismem „Nowa Wieś”. Na tym etapie poznał Karola Zbrzeźnego i Irenę Rybczyńską-Holland, a także prowadził zajęcia z zakresu sztuk plastycznych. W 1949 roku odbyła się jego pierwsza indywidualna wystawa w Bazylei.
Po dekadzie zmagania się z trudnościami życiowymi oraz antysemityzmem, Ozjasz zdecydował się na emigrację do Izraela. W 1957 roku, małżeństwo Hofstatterów osiedliło się w Holonie, gdzie Ozjasz znalazł pracę jako stróż nocny. W 1971 roku jego prace zostały wybrane do reprezentowania Izraela na 11. Biennale w Brazylii. Kolejne lata to czas przejścia na emeryturę w 1970 roku oraz przeprowadzki do niewielkiego domu w Neve Itamar, na przedmieściach Netanyi. Tam poświęcił się malarstwu, a po pięciu latach poznał małżeństwo Wodzisławskich, również ocalałych z Holokaustu, które zaproponowało Hofstatterowi zamieszkanie u siebie oraz możliwość płacenia obrazami zamiast czynszu.
Para mieszkała tam do momentu śmierci Anny, a następnie Ozjasz przeniósł się do domu opieki w Ramat Gan. Otrzymał tam specjalny pokój, aby móc kontynuować swoją twórczość. Zmarł w Ramat Gan, a jego ciało spoczywa obok żony na cmentarzu w Herclijji. Z racji braku dzieci, cały dorobek artystyczny małżeństwa został przekazany do Muzeum Sztuki Współczesnej w Herclijji.
Twórczość
Ozjasz Hofstatter był utalentowanym artystą, który wybrał filozofię jako jeden z głównych tematów swojej twórczości, głęboko eksplorując istotę człowieka. Jego dzieła często odzwierciedlają jego wątpliwości i pytania, które w sposób ekspresyjny prezentował na papierze, umieszczając w nich ludzkie postacie w różnych kompozycjach.
W związku z ciemnym charakterem i zniekształconym przesłaniem jego prac, Hofstatter został określony jako „artysta Holokaustu”. W trakcie całego swojego życia stworzył on imponującą liczbę ponad 5000 obrazów oraz rysunków. Większość z tych prac powstała za pomocą czarnego tuszu, a wśród nich znajdują się także ilustracje do antologii jidysz zatytułowanej „Mein Sheel”, która to niestety została zniszczona tuż po wydaniu z powodu zawartych w niej krytycznych odniesień do Rosji.
Po emigracji do Izraela, artysta napotkał trudności, które poważnie wpłynęły na jego twórczość, głównie ze względów ekonomicznych. W latach 50. XX wieku opracował jednak innowacyjną technikę grawerowania i wycinania wewnątrz papieru. Z tła w kolorze czarnym wyłaniają się umęczone i zniekształcone postacie, a ich kończyny tworzą dynamiczne kombinacje, które nadają poczucie ruchu.
Warto zaznaczyć, że większość swoich prac artysta stworzył po przejściu na emeryturę w 1970 roku. W tym okresie zaczęło się jego uznanie w Izraelu, a jego dzieła były publicznie wystawiane w galeriach oraz na wystawach. Dziś obrazy Hofstattera można znaleźć m.in. w Domu Pamięci Holokaustu oraz w Ośrodku Odwagi w Ariel.
Przypisy
- Osias Hofstatter, Information Center of Israel Art
- Ozjasz Hofstätter – między Warszawą a Izraelem, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
- Nieco obok: „Ty i ja”, Państwo NIKT
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stanisław Kleryka | Norman Leto | Marian Włosiński | Przecław Smolik | Władysław Gargul | Jerzy Twardowski | Stefania Gurdowa | Marian Rentgen-Güntner | Jerzy Katlewicz | Jerzy Granowski | Władysław Olszyn | Elżbieta Ciechanowska | Ewa Michnik | Jakub Kuszlik | Tomasz Łosik | Marcin Samlicki | Antoni Hajdecki | Piotr Lekki | Halina Kwiatkowska | Wiktor BarabaszOceń: Osias Hofstatter