Zdzisław Londoński

---

Życiorys

Urodziny Zdzisława Londońskiego miały miejsce 8 lipca 1888 roku. W 1907 roku zdał maturę w III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie stawiał pierwsze kroki na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie studia z zakresu filozofii rozpoczął w 1907 roku i kontynuował do 1910. Przez dwa kolejne lata, w latach 1911-1912, kształcił się na Uniwersytecie w Lipsku.

W 1912 roku Londoński rozpoczął pracę jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni, gdzie uczył do połowy 1914 roku. Nieco później, po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do Legionów Polskich, gdzie pełnił służbę jako szeregowiec od drugiej połowy sierpnia 1914 roku, a jego aktywność wojskowa trwała do czerwca 1915. Po zakończeniu tego etapu, od lipca 1915 do kwietnia 1916, pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu.

Od kwietnia 1916 roku Londoński był nauczycielem oraz dyrektorem w gimnazjum z siedzibą w Katowicach, a później kierował placówką w Myślenicach. W 1919 roku, kiedy Polska odzyskała niepodległość, uzyskał tytuł doktora filozofii. Wziął również udział w III powstaniu śląskim jako dowódca batalionu, gdzie działał od maja do czerwca 1921 roku.

W latach 20. XX wieku Londoński pracował nad wydaniem dzieł Juliusza Słowackiego. W tych samych latach piastował stanowisko p.o. dyrektora Państwowego Gimnazjum w Mysłowicach, które mieściło się przy ul. Mikołowskiej 5, a od 1 kwietnia 1925 sprawował tę funkcję na stałe. W 1929 roku uzyskał tytuł profesora filozofii, a w okresie II Rzeczypospolitej został dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku.

W obliczu wybuchu II wojny światowej w 1939 roku Londoński został aresztowany i osadzony na Zamku w Rzeszowie. Po odzyskaniu wolności rozpoczął działania na rzecz edukacji młodzieży w czasie okupacji niemieckiej. Od grudnia 1939 roku angażował się w tajne nauczanie w Nisku. Niestety, 18 maja 1940 roku został ponownie aresztowany przez Niemców, przetrzymywany w tarnowskich celach aresztanckich.

14 czerwca 1940 roku, w ramach pierwszego masowego transportu, poddany został deportacji do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 335. Jego heroiczna postawa i pomoc dla współosadzonych, cierpiących z powodu głodu, zakończyła się tragicznie, ponieważ 6 października 1941 roku został rozstrzelany przez Niemców.

Żoną Zdzisława była Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978), sanitariuszka, która pracowała podczas Powstania Wielkopolskiego. Para doczekała się córki Halinę (ur. 1934), po mężu Matysik, która była aktywną działaczką harcerską. Warto dodać, że w KL Auschwitz stracił życie również Norbert Dutkiewicz, brat Marii.

Ordery i odznaczenia

Oto lista odznaczeń i wyróżnień, które otrzymał Zdzisław Londoński:

• Złoty Krzyż Zasługi (1938),
• Medal Niepodległości (1931),
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I klasy (1931),
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929),
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938).

---

Oceń: Zdzisław Londoński

---