Marian Koczwara

Nauka i edukacja

Marian Koczwara, urodzony 29 lipca 1893 roku w Bochni, to postać, która z pewnością zyskała uznanie w dziedzinie botaniki. Zmarł 26 września 1970 roku w Pewli Małej, pozostawiając po sobie znaczący ślad w polskiej nauce.

Był on nie tylko uczonym, ale także specjalistą w zakresie farmakognozji, co oznacza, że jego prace koncentrowały się na badaniu roślin i ich zastosowaniach w medycynie. Dodatkowo, Koczwara był również propagatorem ochrony przyrody, co wskazuje na jego głębokie zaangażowanie w ochronę środowiska naturalnego.

Życiorys

Marian Koczwara przyszedł na świat w rodzinie Jana, nauczyciela gimnazjalnego, oraz Marii Stefanii z d. Bukajło. Urodziny miały miejsce w 1862 roku, a jego matka przyszła na świat w 1858 roku. Marian miał brata, Jana Kantego Mariana, który żył w latach 1889–1955 oraz siostrę Helenę (1891–1964).

Podczas I wojny światowej, Koczwara pełnił funkcję porucznika w 5 pułku piechoty Legionów Polskich, zdobywając odznaczenie za odwagę w postaci Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari.

Studia wyższe odbył we Lwowie, gdzie w latach 1922–1928 był asystentem w katedrze Systematyki i Geografii Roślin, jednocześnie angażując się w edukację w szkole średniej. Od 1929 roku rozpoczął pracę w Muzeum Śląskim w Katowicach oraz jako prowizytator szkół średnich w regionie śląskim.

W tym okresie zafascynował się florą śląskich Beskidów, co zaowocowało publikacją „Szata roślinna Beskidu Ustrońskiego” w 1930 roku. W kolejnych latach, m.in. w publikacji „Barania Góra jako rezerwat przyrodniczy” (1931), jako jeden z pionierów w tej dziedzinie, postulował utworzenie rezerwatu przyrody na tej górze.

W 1935 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie pełnił m.in. rolę naczelnika wydziału w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz wizytatora szkół średnich. W czasie II wojny światowej, razem z żoną, aktywnie organizował tajne nauczanie uniwersyteckie w Warszawie, co miało ogromne znaczenie w tym trudnym okresie dla społeczeństwa polskiego.

Po zakończeniu wojny, w 1945 roku osiedlił się w Krakowie, gdzie najpierw pracował jako docent i kierownik Katedry Farmakognozji na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. Od 1947 roku był związany z samodzielnym Wydziałem Farmaceutycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego kariera zakończyła się tytułem profesora oraz pełnieniem funkcji dziekana na tym wydziale, a w 1956 roku uzyskał stopień profesora zwyczajnego.

W swojej pracy naukowej Koczwara koncentrował się na badaniach roślin leczniczych oraz ich substancji czynnych, szczególnie saponin i garbników, wyrażając przy tym przekonanie o wartości fitoterapii. Był autorem m.in. szczegółowego skryptu „Farmakognozja” i czynnie działał jako członek Polskiego Towarzystwa Botanicznego.

Żoną Mariana Koczwary była Anna Maria Pia, z domu d’Abancourt de Franqueville, która zmarła w 1944 roku. Po przejściu na emeryturę zapragnął spokojnego życia w Pewli Małej, gdzie zmarł w 1970 roku. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz przy parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pewli Małej, w sektorze III, rządzie 10, kwaterze 4.

Wybrane publikacje

Oto niektóre z najważniejszych prac autorek i autorów, których celem jest przybliżenie wiedzy o przyrodzie oraz florze naszego kraju. Wśród publikacji znajdują się:

  • Geobotaniczne stosunki Wołynia (Cykl: Z pracowni Muzeum Śląskiego w Katowicach), nakł. Wołyńskiego Zarządu Okręgowego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, 1930, s. 52,
  • Szata roślinna Beskidu Ustrońskiego, wyd. Muzeum Śląskiego w Katowicach, Katowice 1930, s. 66,
  • Barania Góra jako rezerwat przyrodniczy, wyd. Muzeum Śląskiego w Katowicach, Katowice 1931, s. 24,
  • (wraz z: J. Czyżewski, A. Zglinnicka): Pokucie, [w:] Prace geograficzne wydawane przez prof. E. Romera, wyd. Sp. akc. Książnica-atlas, 1931, s. 97,
  • Dwuliścienne. Wolnopłatkowe – Dwukwiatowe. Część 7 (Tom 9 z: Flora polska: rośliny naczyniowe polski i ziem ościennych), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960, s. 137,
  • Farmakognozja ogólna i szczegółowa z uwzględnieniem surowców Farmakopei III, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1953,
  • Farmakognozja ogólna i szczegółowa z uwzględnieniem surowców Farmakopei III, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1956,
  • Farmakognozja ogólna i szczegółowa, skrypt wyd. Akademia Medyczna, Kraków 1959.

Ordery i odznaczenia

Marian Koczwara został odznaczony licznymi medalami i wyróżnieniami za swoje zasługi. Wśród nich znajdują się zarówno nagrody wojskowe, jak i te związane z osiągnięciami cywilnymi.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
  • Złoty Krzyż Zasługi (20 października 1938),
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955).

Oceń: Marian Koczwara

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:17