Gejza Bukowski von Stolzenburg

---

Życiorys

Młodość

Gejza Bukowski von Stolzenburg pochodził z małżeństwa polsko-węgierskiego. Wczesne etapy jego edukacji obejmowały uczęszczanie do szkoły ludowej oraz niższego gimnazjum w Bochni, a następnie do gimnazjum wyższego w Cieszynie, gdzie udało mu się zdać maturę w 1877 roku. Po zakończeniu studiów średnich, w latach 1877-1885, kształcił się w dziedzinie nauk przyrodniczych na Uniwersytecie Wiedeńskim pod okiem renomowanych profesorów, Eduarda Suessa oraz Melchiora Neumayra.

Praca w Austrii i innych regionach

W kontekście swojej pracy doktorskiej, Bukowski zgłębił temat utworów jurajskich, szczególnie w rejonie Częstochowy. W latach 1885-1888 miał okazję pracować jako asystent pod kierunkiem Neumayra w Katedrze Paleontologii na Uniwersytecie Wiedeńskim. W 1887 roku jego prace znalazły odzwierciedlenie w obszernej monografii dotyczącej paleontologii i stratygrafii osadów jurajskich w okolicach Krakowa, Częstochowy i Wielunia. Po zainspirowaniu się Neumayrem, Bukowski skoncentrował swoje badania na obszarach Morza Śródziemnego, w tym na wyspach Rodos, Kassos oraz Armathia, jak również w rejonach Azji Mniejszej, takich jak jeziora Ejerdir, Beisheher, Aksheher i Buldur, głównie w strefie 400 km od Babadagu do Konyi.

W ciągu lat 1889-1918 pełnił funkcję pracownika naukowego Geologicznej Reichsanstalt w Wiedniu, gdzie zdobył uznanie jako geolog, paleontolog i kartograf. Rozpoczął karierę jako praktykant, a następnie awansował na różne stanowiska, w tym adiunkta w 1897 roku oraz starszego geologa w 1902 roku. Prowadził badania nad utworami krystalicznymi i paleozoikiem w Sudetach Morawskich (wówczas Mährisch-Neustadt i Schönberg, obecnie Uničov oraz Šumperk), co zaowocowało stworzeniem mapy w skali 1:75.000, opublikowanej w 1905 roku. Od 1891 roku był również członkiem Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie.

Po 1893 roku do początku I wojny światowej Bukowski pracował w południowych regionach Austro-Węgier, w tym w południowej Dalmacji (dzisiejsza Czarnogóra). W 1903 roku ukazała się jego publikacja dotycząca szczegółowej mapy geologicznej tego obszaru, w skali 1:25.000. W 1909 roku nastąpiło wydanie arkuszy Spizza Nord oraz Spizza Süd. W obliczu wojny, Bukowski kontynuował swoje badania geologiczne w Wiedniu, której efektem było opublikowanie wyników jego prac pod postacią mapy Blatt Ragusa (dzisiejszy Dubrownik) w 1917 roku, również w skali 1:25.000. W uznaniu jego osiągnięć, został w 1916 roku mianowany Oberbergrat (starszym radcą górniczym).

Powrót do Polski

Po zakończeniu I wojny światowej, w 1919 roku, Gejza Bukowski osiedlił się w Bochni. W okresie od 1919 do 1926 roku pracował jako geolog w Oddziale Ropy Naftowej i Złóż Soli w Państwowym Instytucie Geologicznym. Wydana przez niego mapa Geologische Detailkarte der subkarpatischen Zone von Bochnia w skali 1:25.000 stanowiła podsumowanie ostatnich badań terenowych. W 1925 roku został mianowany członkiem korespondentem Geologicznej Bundesanstalt w Wiedniu.

Na emeryturę przeszedł w 1926 roku, jednakże kontynuował swoją działalność w Bochni, publikując prace naukowe dotyczące wcześniejszych badań w południowej Dalmacji oraz Azji Mniejszej. Bibliografia jego dorobku obejmuje aż 64 pozycje, co potwierdza jego status jako uznanego autorytetu w dziedzinie geologii na skalę światową. Utrzymywał żywe kontakty naukowe i przyjacielskie relacje z Kiepertem oraz Leonardem Jaczewskim. Liczne skamieniałości, w tym te z jury okolic Częstochowy, zostały nazwane na cześć Bukowskiego, w tym Cardioceras Bukowski Maire, Taramelliceras bukowski Siemiradzki, Hecticoceras bukowskii Bonarelli oraz Macrocephalites bukowski Różycki.

---

Oceń: Gejza Bukowski von Stolzenburg

---