Marek Gatty-Kostyal

---

Życiorys

Marek Gatty-Kostyal urodził się w rodzinie Marka Józefa Gatty’ego oraz Emilii z domu Nausser. Jego matka, po utracie męża, ponownie wzięła ślub z doktorem Emerykiem von Kostyálem, który w dniu 11 listopada 1916 roku adoptował jej pełnoletnich synów, co tłumaczy drugi człon nazwiska. W 1905 roku Marek Stanisław Gatty ukończył c.k. gimnazjum w swoim rodzinnym mieście, a w kolejnych dwóch latach zdobywał doświadczenie w aptece prowadzonej przez ojca.

Równocześnie studiował na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego, które zakończył w 1909 roku. W 1911 roku przeniósł się do Lipska, gdzie kontynuował naukę na Wydziale Chemicznym. W 1914 roku, w obliczu zbliżającej się wojny, wstąpił do armii austriackiej, gdzie osiągnął stopień podporucznika. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości służył jako kapitan na frontach wojny polsko-bolszewickiej, pełniąc równocześnie rolę lekarza.

W 1918 roku obronił doktorat z chemii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dwa lata później objął stanowisko starszego asystenta w Katedrze Chemii Lekarskiej na tej samej uczelni. W 1923 roku został kierownikiem Zakładu Farmacji Stosowanej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1926 roku pełnił funkcję zastępcy dyrektora Studium Farmaceutycznego, a w 1930 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego.

6 listopada 1939 roku został aresztowany przez Gestapo, w ramach Sonderaktion Krakau, razem z innymi profesorami UJ. Po krótkim aresztowaniu w Krakowie i Wrocławiu, został przetransportowany do Sachsenhausen. Na szczęście 8 lutego 1940 roku uzyskano jego zwolnienie, po czym wrócił do Krakowa, gdzie podjął pracę jako doradca, a następnie jako kierownik działu naukowego w fabryce doktora A. Wandera.

Po zakończeniu wojny wznowił działalność w Studium Farmaceutycznym, gdzie wkrótce uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1947-1948 pełnił funkcję dziekana Wydziału Farmaceutycznego. Od 1950 roku przez trzynaście lat był kierownikiem Katedry Farmacji Stosowanej Krakowskiej Akademii Medycznej, a także od 1951 do 1952 roku kierował Stacją Badania Roślin Leczniczych Komisji Nauk Farmaceutycznych PAU. W latach 1955-1963 był profesorem w Zakładzie Farmakologii Polskiej Akademii Nauk.

Marek Gatty-Kostyal zmarł w Krakowie, a jego szczątki spoczywają w grobowcu rodziny Rogoyskich na cmentarzu Rakowickim (kwatera PAS 55-płn-po prawej Bobrowskich). Był pionierem badań dotyczących właściwości fizykochemicznych preparatów galenowych w Polsce. Przeprowadził badania, które obaliły dotychczasowe opinie na temat potęgowania działania glikozydów naparstnicowych przez tzw. substancje balastowe obecne w tych preparatach.

Ordery i odznaczenia

W dorobku Marka Gatty-Kostyala znajduje się szereg znaczących odznaczeń i wyróżnień, które są świadectwem jego zasług oraz zaangażowania w życie społeczne i patriotyczne. Oto lista jego najważniejszych odznaczeń:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany w 1956 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 13 lipca 1954 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany dwukrotnie: pierwszy raz 10 lutego 1939 roku, a drugi 22 lipca 1952 roku,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921.

---

Oceń: Marek Gatty-Kostyal

---