Edward Janton


Edward Janton, urodzony 11 lipca 1911 roku w Bochni, zmarł 17 stycznia 1979 roku w Tarnowie. Był nie tylko drukarzem, ale także aktywnym członkiem Armii Krajowej. W 1943 roku uczestniczył w wydawaniu nielegalnych numerów gadzinówki "Goniec Krakowski", co podkreśla jego znaczącą rolę w ruchu oporu.

Edward Janton pochodził z robotniczej rodziny z Bochni. W 1926 roku rozpoczął swoją karierę jako praktykant w drukarni Juliusza Lehrhaupta, a już rok później znalazł zatrudnienie w drukarni Zygmunta Jelenia, który był zarówno wydawcą, jak i bibliofilem. W 1934 roku, za sprawą swojego zaangażowania, wziął udział w organizacji strajku drukarzy, co skutkowało zwolnieniem go ze stanowiska. Po tym incydencie przeniósł się do Wieliczki, gdzie kontynuował pracę w lokalnej drukarni.

W czasach hitlerowskiej okupacji Edward pracował początkowo w Drukarni Kolejowej w Krakowie, ale od 1942 roku zarządzał drukarnią w Wieliczce. Właśnie tam związał się z ruchem oporu i wspólnie z innymi drukarzami stworzył konspiracyjną drukarnię Armii Krajowej w Kosocicach, w której powstawał, między innymi, "Małopolski Biuletyn Informacyjny". W 1943 roku we współpracy z Delegaturą Rządu na Kraj, drukarze przygotowali wydania "Gońca Krakowskiego", znanego jako gadzinówka. Edward Janton brał udział w opracowywaniu szaty graficznej, w tym zaprojektował winietę, a część tekstów napisał Tadeusz Seweryn.

Niestety, jego działalność opozycyjna nie pozostała bez konsekwencji. Edward Janton został aresztowany przez Gestapo w nocy z 1 na 2 lipca 1944 roku. Po krótkim pobycie w więzieniu Montelupich oraz obozie w Płaszowie, został deportowany do obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, a następnie do Mittelbau-Dora, gdzie doczekał się wyzwolenia 15 kwietnia 1945 roku przez wojska amerykańskie. W sierpniu 1945 roku wrócił do Polski i podjął pracę przy organizacji drukarni w Lwówku Śląskim, a później przeniósł się do Tarnowa.

Do 1962 roku pełnił funkcję kierownika drukarni, a w latach 1963−1972 był dyrektorem Przedsiębiorstwa Graficznego. Następnie objął stanowisko dyrektora technicznego w oddziale Drukarni Narodowej. Edward Janton zmarł 17 stycznia 1979 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się na Starym Cmentarzu w Tarnowie.

W uznaniu jego zasług został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 oraz Krzyżem Partyzanckim. Jego imieniem nazwano ulicę w tarnowskiej dzielnicy Zabłocie, co jest świadectwem jego niezatartego śladu w historii regionu.

Przypisy

  1. Józef Sawajner, W podziemiach tajnej drukarni, Wydawnictwo L. Wierzchowski, Kraków 1947 r., str. 39-40.

Oceń: Edward Janton

Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:13