Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Wiktora w Bochni to samorządowa instytucja kultury, która pełni istotną rolę w życiu kulturalnym tej miejscowości. Biblioteka działa jako miejska biblioteka publiczna, a jednocześnie pełni funkcje biblioteki powiatowej, zlokalizowanej w sercu Bochni, co czyni ją dostępną dla szerokiego grona mieszkańców.
Instytucja ta gromadzi i opracowuje zbiory, które obejmują różnorodne dziedziny. Biblioteka specjalizuje się w literaturze pięknej zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Oferuje również publikacje naukowe i popularnonaukowe, które są dostępne w formie tradycyjnego kodeksu oraz audiobooków, co zwiększa ich dostępność i atrakcyjność dla użytkowników.
Warto dodać, że Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna ma w swojej ofercie również publikacje regionalne, które przybliżają historię oraz kulturę Bochnia i okolic, a poza tym zdobyć można w niej czasopisma, broszury oraz druki ulotne. Instytucja ta nie tylko zaspokaja potrzeby czytelnicze mieszkańców, ale także realizuje bogatą ofertę kulturalną, edukacyjną i informacyjną, przyczyniając się do rozwoju społeczności lokalnej.
Historia
Historia biblioteki w Bochni rozpoczyna się 1 kwietnia 1946 roku, kiedy to Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego mianowało Marię Bielawską na kierowniczkę Powiatowej Biblioteki. Ten dzień uznaje się za moment, w którym biblioteka zaczęła swoją działalność. Początkowo księgozbiór składał się z pozostałości po przedwojennych bibliotekach, które były przechowywane przez mieszkańców Bochni w ich domach.
Bibliotekę zlokalizowano w budynku byłego szpitala, który wcześniej służył jako przytułek dla ubogich pod wezwaniem św. Macieja. W XVI wieku miejsce to było domem dla profesora Akademii Krakowskiej Szymona Zacjusza, który miał znaczący wpływ na życie kulturalne w regionie. W tym historycznym gmachu rozpoczęły działalność zarówno Biblioteka Miejska, jak i Powiatowa. Uroczyste otwarcie Miejskiej Biblioteki Publicznej miało miejsce 24 czerwca 1946 roku, co oznaczało powstanie pierwszej instytucji bibliotecznej w sieci na terenie powiatu bocheńskiego.
Do końca 1948 roku, wszystkie wsie oraz przysiółki w powiecie miały już zorganizowane punkty biblioteczne. Z czasem niektóre z tych punków zaczęły przekształcać się w biblioteki gminne. W latach 50. kontynuowano adaptację kolejnych pomieszczeń w budynku przy ul. Adama Mickiewicza 5, które były przeznaczone na potrzeby biblioteki.
W roku 1951 otwarto nowoczesną czytelnię, utworzoną wzorując się na duńskich rozwiązaniach. W 1957 roku, na mocy wprowadzonych zmian, biblioteka zmieniła nazwę na „Biblioteka – Dom Kultury”, co poszerzyło jej działalność o formy charakterystyczne dla instytucji kulturalnych. To innowacyjne podejście było pionierskie w skali całego kraju.
W latach 1969–1985 na terenie miasta otworzono sześć filii bibliotecznych, które kontynuują swoją działalność do dziś. W wyniku Reformy administracyjnej w Polsce w 1975 roku nastąpiło zniesienie powiatu bocheńskiego, co spowodowało przekształcenie biblioteki w Miejską Bibliotekę Publiczną. Pod koniec XX wieku, w 1999 roku, zinstytucjonalizowano jej funkcję powiatowej biblioteki na nowo.
W 2010 roku biblioteka w Bochni wprowadziła innowacyjny katalog on-line, który służy do rejestrowania dokumentów gromadzonych i przechowywanych w jej zbiorach.
Działalność
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni, poza swoimi podstawowymi funkcjami, takimi jak zbieranie, opracowywanie oraz udostępnianie książek, oferuje rozległą działalność kulturalną i edukacyjną. Celem tej wieloaspektowej pracy jest nie tylko dostarczanie materiałów do czytania, ale także upowszechnianie czytelnictwa poprzez różnorodne działania społeczne. Biblioteka prowadzi szeroką działalność informacyjną oraz popularyzatorską.
Od momentu powstania instytucji, w bibliotece organizowane są różnorodne wydarzenia, takie jak wystawy książkowe, konkursy dla czytelników, pogadanki oraz inscenizacje teatralne. Na przestrzeni lat odbyły się również liczne wystawy artystyczne, spotkania z autorami, a także koncerty muzyczne. Już w końcówce lat 50. zakładano zespoły, które skupiały miłośników różnych form sztuki.
Dzięki tak zaangażowanej działalności, w jednym z pierwszych lat istnienia biblioteki ukazał się Bocheński Almanach Literacki (1957), który zawierał dzieła młodych, lokalnych twórców, takich jak Ireneusz Iredyński czy Olga Tokarczuk. Biblioteka, aby dotrzeć do tych, którzy przybywają z daleka, zainwestowała w bibliobus w 1958 roku, co przyczyniło się do zwiększenia dostępu do literatury.
Warto dodać, że w 1992 roku na prośbę Józefa Mularczyka zorganizowano pierwszy Salon Artystyczno-Literacki. Od tej pory wydarzenie to stało się stałym elementem kulturalnym w Bochni, poświęconym promocji lokalnych artystów. W celu zwiększenia zainteresowania literaturą wśród dzieci i młodzieży, cyklicznie organizowane są konkursy oraz pikniki literackie.
W szczególności dla młodszych czytelników dostępne są zajęcia w ramach Klubiku Skrzata oraz Klubiku MiniMini6, natomiast starsze dzieci mogą brać udział w Warsztatach Twórczego Pisania, które odbywają się regularnie. Od 2007 roku biblioteka jest również gospodarzem Dyskusyjnego Klubu Książki, co sprzyja rozwojowi literackiemu młodzieży.
Bocheńska biblioteka ma na swoim koncie znaczące spotkania z wybitnymi twórcami. W gronie tych, którzy zagościli w jej murach, znajdują się znane osobistości, takie jak:Jan Twardowski, Ernest Bryll, Olga Tokarczuk, Joanna Olczak – Ronikier, Katarzyna Bonda, Ewa Lipska, Małgorzata Musierowicz, Jacek Hugo – Bader, Andrzej Stasiuk, Wojciech Bonowicz, Marcin Meller, Wojciech Tochman oraz Witold Szabłowski.
Bibliotekę odwiedzali także znakomici muzycy i dyrygenci, w tym Wanda Wiłkomirska, Ewa Michnik, Jerzy Katlewicz, Zbigniew Wodecki, Marek Piekarczyk oraz znani aktorzy, tacy jak Anna Dymna, Jerzy Trela czy również Maja Komorowska.
Nagrody i wyróżnienia
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni zdobyła wiele znaczących nagród, które potwierdzają jej wyjątkowość i wkład w rozwój kultury lokalnej.
- medal Bibliotheca Magna Perennisque, przyznany przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w 2001 roku,
- Główna Nagroda Sezonu Wydawniczo Księgarskiego IKAR 2002 – za uczynienie z biblioteki centrum życia kulturalnego środowiska, inspirujący czytelników i bibliotekarzy program edukacyjny, stworzenie miejsca przyjaznego wszystkim.
Struktura organizacyjna (stan na 1 lipca 2020 r.)
W strukturze organizacyjnej Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bochni, która obowiązywała 1 lipca 2020 roku, można znaleźć różnorodne jednostki i działy działające na rzecz społeczności lokalnej.
- Dyrektor, ul. A. Mickiewicza 5,
- Administracja, Finanse i Pracownicy Obsługi, ul. A. Mickiewicza 5,
- Dział Instrukcyjno-Metodyczny, ul. A. Mickiewicza 5,
- Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów, ul. A. Mickiewicza 5,
- Dział Udostępniania i Informacji, ul. A. Mickiewicza 5,
- Wypożyczalnia dla Dorosłych, ul. A. Mickiewicza 5,
- Czytelnia, ul. A. Mickiewicza 5,
- Oddział dla Dzieci i Młodzieży, ul. A. Mickiewicza 5,
- Dział Zbiorów Audiowizualnych, ul. A. Mickiewicza 5,
- Filia Nr 1, ul. Wojska Polskiego 1,
- Filia Nr 2, ul. Chodenicka 57,
- Filia Nr 3, ul. Kurów 77,
- Filia Nr 4, ul. Brzeźnicka 19,
- Filia Nr 5, ul. Krakowska 31,
- Filia Nr 6, ul. Legionów Polskich 20.
Warto również podkreślić, że w obrębie powiatu bocheńskiego funkcjonuje osiem Bibliotek Gminnych oraz dwadzieścia dwie Filie, co świadczy o szerokim dostępie do zasobów bibliotecznych dla mieszkańców tego regionu.
Dyrektorzy
W historii Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bochni można wyróżnić czterech dyrektorów, którzy znacząco wpłynęli na jej rozwój i funkcjonowanie. Poniżej przedstawiamy ich kadencje:
- 1946 – 1978: Maria Bielawska,
- 1978 – 1984: Barbara Markiewicz – Kuźma,
- 1984 – 2006: Ludmiła Gut,
- 2006 – obecnie: Dorota Rzepka.
Przypisy
- Medal SBP Bibliotheca Magna Perennisque - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich - Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 29.03.2021 r.]
- Specjalnie dla dzieci i młodzieży [online], Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni [dostęp 16.03.2021 r.]
- Archiwum - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni [online], www.archiwum.biblioteka-bochnia.pl [dostęp 16.03.2021 r.]
- JakubJ. Frołow JakubJ., Bochnia. Obraz jak ze snów, „Notes Wydawniczy”, 2002, s. 42-43.
- JanJ. Flasza JanJ., Bochnia. Przewodnik po mieście, 2005, s. 59.
- LudmiłaL. Gut LudmiłaL., 50 lat Biblioteki Publicznej w Bochni, 1996, s. 8.
- LudmiłaL. Gut LudmiłaL., 50 lat Biblioteki Publicznej w Bochni, 1996, s. 18-19.
- FeliksF. Kiryk FeliksF., ZygmuntZ. Ruta ZygmuntZ. (red.), Bochnia. Dzieje miasta i regionu, 1980, s. 567.
- 25 lat w służbie książki. Folder wydany przez Prezydium Rady Narodowej i Miejskiej w Bochni, 1971, s. 15.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty edukacyjne i naukowe":
Nadleśnictwo Brzesko | I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza Wielkiego w BochniOceń: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni